Oregano, lebiodka pospolita

Charakterystyka i pochodzenie: Jest to wieloletnia roślina z rodziny wargowych, osiągająca wysokość do 60 cm. Pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego.

Nazwa łacińska: Origanum vulgare

Opis: Czerwonawo nabiegla łodyga pokryta jest nakrzyżlegle ułożonymi, jajowatymi liśćmi. Lebiodka kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty są drobne, czerwone lub białe, zebrane w szczytowe kwiatostany.

Uprawa: Lebiodka pospolita rośnie na skraju lasów, zwłaszcza liściastych, przy drogach leśnych, na brzegach zarośli. Można ją także uprawiać w ogrodzie, wysiewając nasiona na rozsadniku. Najbardziej znanymi producentami tej przyprawy są dziś Włochy, Grecja i Meksyk. Zbiera się kwitnące ziele (Herba origani) na początku kwitnienia, dwa razy w sezonie. Pędy odcina się 5 cm ponad ziemią, wiąże w pęczki i suszy.

Zawartość: Ziele lebiodki zawiera około 0,5 % olejku lotnego, cymol, krwakrol, garbniki i gorycze. Olejek lotny (Oleum origani vulgaris) zawiera do 16 % tymolu.

Działanie: Lebiodka pospolita pobudza apetyt, działa przeciwzapalnie i żółciopędnie. W me­dycynie ludowej stosowana też była przeciw bólom głowy, chorobom dróg oddechowych, przeziębieniom i do kąpieli wzmacniających.

Zastosowanie: Lebiodka pospolita jest bardzo podobna do majeranku, z którym harmonizuje jako przyprawa. Ma przyjemny, aromatyczny zapach, podobny do majeranku i tymianku. Smak ma korzenny, delikatniejszy niż majeranek. Służy do sporządzania wywarów; otrzymuje się z niej olejek lotny. Suszone lub świeże kwiatostany znane są na całym świecie jako oregano – przyprawa niezbędna do pizzy. Lebiodka wchodzi w skład wielu mieszanek przyprawowych. Oregano należy do głównych przypraw kuchni włoskiej, meksykańskiej i hiszpańskiej. Przyprawia się nim pizzę – ulubioną narodową potrawę włoską, oraz niektóre rodzaje spaghetti. Służy też jako przyprawa do sałatek, sosu pomidorowego, zupy pomidorowej, warzyw, potraw z jaj, krabów, kiełbas, zawiesistych zup, gulaszu, potraw z sera. Lebiodką przyprawia się mięso pieczone, mięso z rusztu, cielęcinę i jagnięcinę duszoną. Lebiodka harmonizuje z bazylią i pieprzem.