Charakterystyka i pochodzenie: Oliwka europejska jest krzewem lub drzewem o niskim i grubym pniu. Oliwki były uprawiane już w czasach starożytnych od Wysp Kanaryjskich po północne rejony Azji Mniejszej, Krym i Kaukaz.
Nazwa łacińska: Olea europaea
Opis: Oliwka ma lancetowate liście barwy niebieskawozielonej. Białe kwiaty zebrane są w wiechy. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Owoce – oliwki, nieco podobne do śliwek, mają długość 10-35 mm i masę 5-15 g. Owoce niedojrzałe są szarozielone, dojrzałe zależnie od gatunku są białe, zielone, czarne lub różowawe.
Uprawa: Dziś oliwka rozpowszechniona jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, północno-zachodniej Afryce, Indiach, we wschodniej Azji i Australii. Największe plantacje znajdują się w południowej Europie, w rejonie Morza Śródziemnego. Ogólna powierzchnia plantacji przekracza 5 milionów hektarów, z tego na Europę przypada około 4 milionów. Za typowy region uprawy oliwek można uznać region Morza Śródziemnego, gdzie drzewa te doskonale przystosowały się do warunków klimatycznych. Oliwki wymagają stosunkowo ciepłej zimy i dużej wilgotności. Drzewo oliwkowe jest długowieczne, żyje nawet ponad 2000 lat. Tysiącletni pień ma średnicę 2 metrów. Tak stare okazy można spotkać na Korsyce i w Algierii.
Zawartość: Miąższ owoców zawiera doskonałą oliwę spożywczą bogatą w witaminy.
Działanie: Oliwa z oliwek pobudza wytwarzanie żółci i rozpuszcza kamienie żółciowe. Liście oliwki stosowane są jako środek na obniżenie ciśnienia krwi.
Zastosowanie: Oliwki uprawiane są przede wszystkim dla oliwy, której zawierają około 40%. Najlepsza jest oliwa, którą wyciska się pod niskim ciśnieniem i w temperaturze 20-25 °C. Po wirowaniu i rafinacji uzyskuje się oliwę najwyższej jakości (Oleum virgineum), czystą i prawie bezbarwną. Pod nieco większym ciśnieniem tłoczy się dalej jasnożółtą oliwę, tzw. prowansalską (Oleum optimum). Wreszcie pod dużym ciśnieniem i w podwyższonej temperaturze uzyskuje się jasnożółtą, opalizującą oliwę (Oleum commune), mającą zastosowanie w przemyśle. Oliwa z oliwek jest doskonałym, smacznym i zdrowym olejem jadalnym o wszechstronnym zastosowaniu w naszej kuchni.
Niedojrzałe oliwki są też konserwowane w najróżniejszy sposób: w oliwie, soli lub occie, z pestką lub bez. Oliwki konserwowane mogą mieć smak słony, cierpki lub pikantny. Przed konserwowaniem często wyjmuje się z oliwek pestki i wkłada tam kapary, kawałki papryki lub małe sardynki. Zwolennicy oliwek uważają je za niezbędny dodatek do zimnych mięs. Oliwki używane są powszechnie w kuchni arabskiej i południowoeuropejskiej. Dodają specyficznego smaku potrawom z warzyw i zupom. Bez oliwek nie można wyobrazić sobie rosyjskiej soljanki.