Bazylia pospolita

Charakterystyka i pochodzenie: Bazylia jest rośliną jednoroczną, osiągającą 30-40 cm wysokości. Pochodzi z tropikalnych rejonów Azji oraz z południa Europy, skąd została do nas sprowadzona w XII wieku jako przyprawa i roślina lecznicza.

Nazwa łacińska: Ocimum basilicum

Opis: Łodyga bazylii jest wzniesiona, rozgałęziona, liście ogonkowe, podłużnie jajowate, karbowane; rozgniecione wydają bardzo przyjemny zapach. Żółte lub czerwonawe kwiaty zebrane są po 6-10 w nibyokółki. Kwitnie w miesiącach letnich. Rozmnaża się z nasion.

Uprawa: Bazylia źle znosi zimno i dlatego uprawiana jest w najcieplejszych rejonach kraju. Nasiona wysiewa się do inspektu, rozsadę sadzi się do gruntu w drugiej połowie maja, gdy minie już obawa wystąpienia przymrozków. Bazylia lubi gleby próchniczne, przepuszczalne, zasobne w składniki pokarmowe. Można ją uprawiać również w doniczkach. Liście ścina się tuż przed kwitnieniem, następnie suszy w miejscu przewiewnym i zacienionym.

Zawartość: Liście zawierają 1,5 % olejku lotnego, 6 % garbników, glikozydy, kwasy organiczne. Olejek lotny zawiera metylochawikol, cyneol, linalol i inne substancje.

Działanie: Olejek lotny ma działanie bakteriobójcze. Bazylia działa rozkurczowo, wiatropęd- nie, przyspiesza trawienie. W przeszłości była polecana przeciw biegunce, chronicznemu zapaleniu żołądka, zapaleniu pęcherza moczowego, jako środek gojący, do płukania gardła itd. Stosuje się ją do kąpieli odświeżających i jako środek przeciwkaszlowy.

Zastosowanie: Jako przyprawę stosuje się świeże lub suszone i rozdrobnione liście. Są one aromatyczne, w smaku początkowo gorzkawe, a po chwili słodkawe. Niektóre gatunki bazylii przypominają zapachem goździki lub gałkę muszkatołową. Bazylią można przyprawiać potrawy z warzyw (fasola, groch, bób, pomidory, szpinak, kapusta kwaszona). Nadaje wspaniały smak zupom i sałatkom warzywnym. Chętnie jest dodawana do ogórków marynowanych i dyni.

Drobno pokrojone liście bazylii poprawiają smak knedlików (klusek) wątrobianych, kiełbas i kotletów wieprzowych. Stosuje się je również do aromatyzowania octu (kilka świeżych liści wrzuca się do butelki), którym przyprawia się sałatki i białe sosy. Bazylię dodaje się również do białego sera, masła, omletów i do sałatki z krabów. Ceniona jest wysoko w kuchni włoskiej jako przyprawa do spaghetti.