Charakterystyka i pochodzenie: Szałwia lekarska jest rozgałęzionym półkrzewem osiągającym wysokość 50-70 cm. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. W Europie jest uprawiana już od średniowiecza. Do Europy północnej przywieźli ją benedyktyni. W średniowieczu była uważana za magiczny środek wzbudzający wzajemną miłość.

Nazwa łacińska: Salvia officinalis L.

Opis: Młode łodygi i liście są filcowato owłosione .Ogonkowe liście ustawione są naprzeciwleg­łe, mają kształt lancetowaty z lekko karbowanym brzegiem. Niebieskofioletowe kwiaty, zebrane w nibyokółki, pojawiają się w czerwcu i lipcu. Owocem jest rozłupnia.

Uprawa: Szałwia najlepszej jakości pochodzi z Jugosławii, z rejonu Macedonii i Dalmacji, gdzie rośnie na zboczach gór. Znaczącymi eksporterami są również Grecja, Włochy i Francja. Szałwia uprawiana jest też w CSRS. Nasiona wysiewa się na rozsadniku lub bezpośrednio do gruntu. Rozsadę sadzi się w dobrze przygotowaną glebę w rozstawie 40×40 cm. Szałwię można też rozmnażać wegetatywnie przez podział starszych roślin. Zbiera się liście (Folium salviae), które następnie suszy się w cieniu w miejscu przewiewnym lub w suszarni w temperaturze do 35 °C.

Zawartość: Liście szałwii lekarskiej zawierają 1 -2,5 % olejku lotnego, w którego skład może wchodzić do 50 % tujonu. Ponadto znajduje się w niej cyneol, borneol, pinen, kamfora, garbniki, gorycze, żywica, kwasy i inne składniki.

Działanie: W medycynie ludowej napar z szałwii używany jest do płukania ust, przeciwko przeziębieniu, anginie, zaburzeniom żołądka, przeciw nadmiernemu poceniu się osób chorych na gruźlicę, do przemywania źle gojących się ran. Jako przyprawa szałwia wpływa korzystnie na pracę żołądka i proces trawienia. W kosmetyce stosowana jest jako środek przeciwzapalny i ściąga­jący.

Zastosowanie: Liście mają wyraźny, ostry i korzenny zapach, smak korzenny i pikantny. Szałwia jest znakomitą przyprawą, ale należy ją stosować w małych ilościach. Można nią przyprawiać różne sosy, omlety serowe i ziołowe, śledzie, zupy rybne, mięso z rusztu, zwłaszcza zająca i wieprzowinę, mięso siekane, nerki, dziczyznę i szynkę. Kurze wątróbki przyrządzone z szałwią stają się smakołykiem. Wielu smakoszy przyprawia szałwią zupy, farsze mięsne, szaszłyki, pieczeń cygańską, drób, baraninę i wędliny. Szałwia doskonale harmonizuje z rozma­rynem.