Charakterystyka i pochodzenie: Czosnek uprawiany jest jako roślina jednoroczna. Jego ojczyzną są stepy Azji Środkowej, skąd został przeniesiony przed 5000 lat do Egiptu, potem rozpowszechnił się w całej Europie. W starożytnej Grecji i Rzymie ceniony był wysoko, między innymi składano z niego ofiary bogom. Pitagoras nazwał czosnek królem wszystkich przypraw.

Nazwa łacińska: Allium sativum

Opis: Częścią podziemną czosnku jest cebula, zwana główką, składająca się z cebulek-ząbków, okrytych białą łuską okrywającą. Z główki wyrasta obła łodyga, osiągająca wysokość do 0,5 m. Niektóre typy czosnku wytwarzają pędy kwiatostanowe, w których, oprócz nielicznych kwiatów, znajdują się tzw. cebulki powietrzne, dzięki którym roślina może się rozmnażać.

Uprawa: Ząbki czosnku lub cebulki powietrzne sadzi się do gruntu jesienią lub wczesną wiosną. Główki zbiera się po zaschnięciu liści, następnie oczyszcza się je z piasku i suszy.

Zawartość: Czosnek ma ostry, specyficzny smak i zapach drażniący śluzówki oczu. Zawiera olejek lotny, a w nim alliicynę o silnym działaniu bakteriobójczym, także fitoncydy i inne substancje bakteriobójcze. Zawiera również białka, cukry, siarkę i witaminy B_t i C.

Działanie: Czosnek działa bakteriobójczo, reguluje florę bakteryjną jelit, powoduje lepsze ukrwienie naczyń wieńcowych, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, działa żółciopędnie, przeciwskurczowo, wpływa korzystnie na drogi oddechowe. Panuje przekonanie, że zapobiega chorobom nowotworowym. W medycynie ludowej czosnku używa się do smarowania miejsc ukąszeń os, pszczół i innych owadów. Czosnek rozszerza naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi, wpływa korzystnie na pracę mięśnia sercowego i komórek mózgowych. Zapobiega wzdęciom i obniża poziom cukru we krwi. Jego właściwości lecznicze wzrastają dzięki łączeniu go z mlekiem.

Zastosowanie: Jako przyprawę stosuje się świeże główki, siekane lub roztarte z solą, bądź suszone, w postaci proszku. W sprzedaży jest również czosnek roztarty z solą i kminkiem. Jeśli nie mamy dużej wprawy, czosnku należy używać z umiarem, gdyż jest przyprawą bardzo intensywną. Czosnek jest niezbędny do przyrządzania baraniny, mięsa jagnięcego, dziczyzny, również do pieczenia i duszenia innych mięs. Jest też używany do zup, różnych sałatek, warzyw, soków i kanapek. Doskonały jest z twarogiem, białym serem, masłem i gorącym mlekiem. Czosnkiem przyprawiane są niemal wszystkie potrawy włoskie, węgierskie, greckie, hiszpańskie i jugosłowiańskie.